• مقدمه

اندونزی تاریخچه‌ای طولانی درحمایت از استقلال فلسطین دارد، موضعی که در مبارزات خود علیه استعمار و جستجوی خودمختاری ریشه دارد. اززمان استقلال درسال 1945، اندونزی به طور مداوم از فلسطین در کنفرانس های بین‌المللی حمایت کرده است. این حمایت مبتنی بر اصول ضد استعماری و همبستگی با ملت‌ های مظلوم است. رابطه بین اندونزی و فلسطین نه تنها سیاسی بلکه شامل جنبه‌های فرهنگی و مذهبی نیز می‌باشد. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف دیدگاه ‌های اندونزی درمورد فلسطین ازقبیل روابط تاریخی، سیاست‌ های دولتی، افکار عمومی، ارتباطات فرهنگی و غیره می‌پردازد.

• زمینه تاریخی

حمایت اندونزی از فلسطین به سال‌های اولیه استقلال بازمی‌گردد. نخستین رئیس‌جمهور این کشور، سوکارنو، طرفدار سرسخت استقلال فلسطین بود و از به رسمیت شناختن اسرائیل امتناع می‌کرد. این موضع در کنفرانس باندونگ در سال 1955 که بر همبستگی میان ملت‌های آسیایی و آفریقایی در برابر استعمار تاکید داشت، تقویت شد. طی سال‌ها، اندونزی همچنان از حقوق فلسطینی‌ها در مجامع بین‌المللی حمایت کرده است. رویدادهای کلیدی مانند تحریم اندونزی از رویدادهای مربوط به اسرائیل، تعهد پایدار این کشور را نشان می‌دهد. درک این زمینه تاریخی برای فهم دیدگاه‌های معاصر اندونزی در مورد فلسطین ضروری است.

• موضع دولت

دولت اندونزی به طور مستمر از فلسطین از طریق کانال‌های دیپلماتیک و حمایت های بین ‌المللی پشتیبانی کرده است. از رئیس‌جمهور سوکارنو تا رئیس‌جمهور جوکو ویدودو، رهبران اندونزی تعهد خود به حاکمیت فلسطین را تکرار کرده‌اند. درسازمان ملل، اندونزی از قطعنامه‌های متعددی حمایت کرده است که اقدامات اسرائیل را محکوم و از حقوق فلسطینی ‌ها دفاع می‌کند. این موضع توسط اصول عدالت، خودمختاری و ضد استعمار هدایت می‌شود. وزارت امور خارجه اغلب بیانیه‌هایی را در حمایت از فلسطین در زمان‌های مهم یا تشدید درگیری ‌ها صادر کرده است . علاوه بر این، اندونزی از برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل خودداری کرده و این موضع پایدار دولت نشان‌ دهنده توافق ملی گسترده‌تر در این موضوع است.

از جمله اقدامات دولت در ۵ نوامبر  ۲۰۲۳بود که وزیر امورخارجه اندونزی، رتنو مرسودی، در یک تجمع بزرگ طرفداری از فلسطین درمیدان موناس، جاکارتا شرکت کرد که تقریباً دو میلیون نفر در آن حضور داشتند. این تجمع توسط ائتلاف مردم برای فلسطین سازماندهی شد و شامل رهبران مذهبی و سیاسی مختلف بود که برای استقلال و رفع اشغالگری فلسطین تأکید کردند. رتنو مرسودی سخنرانی کرده و حمایت قوی اندونزی از فلسطین را تأیید کرد. این رویداد مهم شامل قرائت شعر و شش خواسته برای اقدام بین‌المللی بود، از جمله پایان دادن به اشغال و تحریم محصولات اسرائیلی.

• افکار عمومی

افکار عمومی در اندونزی نیزبه شدت از موضوع فلسطین حمایت می‌کند که تحت تأثیر عوامل مذهبی، فرهنگی و تاریخی قراردارد. اسلام، دین غالب در اندونزی، نقش قابل توجهی ایفا می‌کند، زیرا مردم اندونزی براین باورند مبارزات فلسطینیها در برابر صهیونیست ها از ایمان و مذهب سر چشمه می گیرد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که اکثریت اندونزیایی ‌ها با فلسطین همدردی می‌کنند و مخالف سیاست‌ های اسرائیل هستند. تظاهرات و تجمعات عمومی در حمایت از فلسطین رایج و هفتگی است، به ویژه در دوره‌ های تشدید درگیری‌ها. رسانه‌ های اجتماعی در اندونزی نیز مملو از احساسات طرفدار فلسطین هستند که نشان‌دهنده حمایت گسترده مردمی است. رهبران مذهبی و سازمان‌ ها، افکار عمومی را بیشتر تقویت و هدایت می‌کنند. این حمایت گسترده مردمی از فلسطین ،دولت را  دربرابر افکار عمومی تحت فشار قرارداده و براین اساس دولت نیز حمایت خود را از مردم فلسطین حفظ کرده است. بر این اساس در اندونزی، مردم به دلیل حمایت مک‌دونالد از اسرائیل اقدام به تحریم این شرکت کردند. این تحریم به دنبال اعلام مک‌دونالد اسرائیل مبنی بر اهدای وعده‌های غذایی رایگان به ارتش اسرائیل صورت گرفت. شورای علمای اندونزی (MUI) فراخوانی برای تحریم ۱۲۱ محصول مرتبط با اسرائیل، که شامل مک‌دونالد، استارباکس، و چندین برند بزرگ دیگر بود،صادرکرد . نتیجه این تحریم‌ها کاهش قابل توجه در درآمد مک‌دونالد و سایر شرکت‌ های تحریم‌ شده بود. به عنوان مثال، مک‌دونالد گزارش کرد که درآمدش در بازارهای بین‌المللی، از جمله اندونزی و مالزی، به طور قابل توجهی کاهش یافته است. همچنین، شرکت یونیلور نیز کاهش دو رقمی در درآمد خود را به دلیل این تحریم‌ ها تجربه کرده است.

منابع محلی گزارش می‌دهند که این تحریم‌ ها تأثیر گسترده‌ای بر فروش محصولات این شرکت‌ ها داشته و باعث افت فروش و کاهش مشتریان در فروشگاه‌های مختلف شده است

• ارتباطات فرهنگی و مذهبی

حمایت اندونزی از فلسطین ریشه درارتباطات فرهنگی و مذهبی دارد. به عنوان بزرگترین کشور با اکثریت مسلمان، اندونزی احساس همبستگی قوی با مردم فلسطین دارد که عمدتاً مسلمان هستند. رهبران مذهبی و سازمان ‌ها در اندونزی فعالانه برای حقوق فلسطینی‌ها مبارزه می‌کنند و اغلب مسئله فلسطین را در خطبه ‌ها و برنامه‌های آموزشی مطرح می‌کنند. رویدادهای فرهنگی مانند نمایشگاه‌های هنری و جشنواره‌های فیلم به طور مکرر موضوعات مرتبط با فلسطین را مطرح می‌کنند و آگاهی و حمایت را افزایش می‌ دهند. رویدادهایی مانند روز جهانی قدس با مشارکت قابل توجهی از سوی اندونزیایی‌ها مواجه و مورد استقبال قرار می گیرد.  این ارتباطات فرهنگی و مذهبی حمایت سیاسی و عمومی از فلسطین را تقویت می‌کنند و پیوندی مبتنی بر ارزش‌های مشترک و احترام متقابل را به نمایش می‌گذارند.

مهمترین سازمان‌های اسلامی فعال در اندونزی در حمایت از فلسطین

1. سازمان محمدیه (Muhammadiyah)

فعالیت‌ ها و کمک ‌ها:

• جمع‌آوری کمک‌ های مالی: محمدیه به طور منظم کمپین‌ های جمع‌آوری کمک‌های مالی برای حمایت از فلسطین برگزار می‌کند. این سازمان توانسته است میلیون‌ها روپیه اندونزی برای حمایت از مردم فلسطین جمع‌آوری کند.
• ارسال کمک‌های بشردوستانه: این سازمان کمک‌های بشردوستانه شامل مواد غذایی، دارو، لوازم بهداشتی و سایر نیازهای اساسی را به مناطق نیازمند در فلسطین ارسال می‌کند.
• برنامه‌های آموزشی و فرهنگی: محمدیه برنامه‌های آموزشی و فرهنگی برای حمایت از دانش‌آموزان و جوانان فلسطینی اجرا می‌کند.

میزان کمک:

• در یکی از کمپین‌های اخیر، محمدیه بیش از ۱۰۰ میلیارد روپیه (معادل تقریباً ۷ میلیون دلار آمریکا) جمع‌آوری کرده و به فلسطین ارسال کرده است.

2. سازمان نهضت‌العلما (Nahdlatul Ulama - NU)

فعالیت‌ ها و کمک‌ها:

• جمع‌آوری کمک‌های مالی: نهضت‌العلما نیز کمپین‌های جمع‌آوری کمک‌های مالی برای حمایت از فلسطین را مرتبا برگزار می‌کند.
• کمک‌های بشردوستانه: این سازمان کمک‌های بشردوستانه شامل مواد غذایی، دارو و لوازم بهداشتی را به مردم فلسطین ارسال می‌کند.
• برنامه‌های آموزشی و فرهنگی: نهضت‌العلما برنامه‌های آموزشی و فرهنگی برای حمایت از فلسطینی‌ها اجرا می‌کند و به افزایش آگاهی عمومی در مورد مسائل فلسطین کمک می‌کند.

میزان کمک:

• نهضت‌العلما در کمپین ‌های مختلف توانسته است ده ‌ها میلیارد روپیه اندونزی برای حمایت از مردم فلسطین جمع‌آوری کند.

3. سازمان ACT (Aksi Cepat Tanggap)

فعالیت‌ها و کمک ‌ها:

• جمع‌آوری کمک‌های مالی: ACT به طور منظم کمپین‌ های جمع‌آوری کمک‌های مالی برای فلسطین برگزار می‌کند.
• ارسال کمک‌های بشردوستانه: ACT کمک‌های بشردوستانه شامل مواد غذایی، دارو و لوازم بهداشتی را به مردم فلسطین ارسال می‌کند.
• پروژه‌های توسعه‌ای: این سازمان پروژه‌های توسعه‌ای در فلسطین اجرا می‌کند، از جمله ساخت مدارس، بیمارستان‌ ها و زیرساخت‌های دیگر.

میزان کمک:

• سازمان Aksi Cepat Tanggap (ACT) کمک‌های قابل توجهی به فلسطین کرده است. تنها در سال 2020، ACT حدود 500 میلیارد روپیه (معادل 33.5 میلیون دلار آمریکا) کمک‌های عمومی جمع ‌آوری کرد که بخشی از آن برای کمک‌ های بشردوستانه به فلسطین اختصاص یافت. این کمک‌ ها شامل تأمین تجهیزات پزشکی، بسته‌های غذایی و پروژه‌های زیرساختی مانند ساخت مدارس و بیمارستان‌ ها در غزه و کرانه باختری بود. با وجود چالش‌ های اخیر در مدیریت مالی، کمک‌های ACT برای حمایت از جوامع فلسطینی بسیار مهم بوده است.

• منابع:

• وزارت امور خارجه جمهوری اندونزی. (سال‌های مختلف). بیانیه‌های رسمی در مورد مسائل فلسطینی.

https://www.kemlu.go.id

• وب سایت سازمان محمدیه

 Muhammadiyah.or.id

• وب سایت:

hidayatullah.com

• سایت خبری آنتارا نیوز

https://m.antaranews.com/

• سایت خبری کمپاس

https://www.kompas.com/

• سوکما، ریزال. (2011). "سیاست خارجی اندونزی و دوراهی دموکراتیزاسیون." تیلور و فرانسیس.
• مرکز تحقیقاتی پیو. (2013). "مسلمانان جهان: دین، سیاست و جامعه."
• مرکز تحقیقاتی پیو

Pew Research Center | Numbers, Facts and Trends Shaping Your World | Pew Research Center

• "صدای اسلام در جنوب شرق آسیا: منبع معاصر." موسسه مطالعات جنوب شرق آسیا.
• ACT (اقدام سریع امداد). (سال‌های مختلف). گزارش‌ها و به‌روزرسانی‌های پروژه‌های بشردوستانه در فلسطین.

act.id

• انور، دوی فورچونا. (2010). "اندونزی و دنیای مسلمان: بین اسلام و سکولاریسم در سیاست خارجی سوهارتو و فراتر از آن.
•  موسسه تحقیقات آسیا، دانشگاه ملی سنگاپور
• سوبکتی، گوناوان. (2018). "حمایت اندونزی از فلسطین: سیاست خارجی پایدار در میان دینامیک‌های بین‌المللی.
•  مجله علوم اجتماعی و انسانی اندونزی
• تحقیق و مشاوره سیفول (SMRC). (2020). "افکار عمومی در مورد مسائل بین‌المللی در اندونزی
• SMRC
• وبسایت دانشگاه اندونزی  https://www.ui.ac.id/
• وبسایت دانشگاه گادجاه مادا https://www.ugm.ac.id/
• وبسایت دانشگاه اسلامی شریف هدایت‌الله جاکارتا https://www.uinjkt.ac.id/
• وبسایت دانشگاه اسلامی محمدیه https://www.muhammadiyah.ac.id/